NPT’ye Taraf Olmak Ne Manaya Geliyor?
NPT’ye taraf olmak, bir devletin nükleer silah üretmeme, edinmeme yahut diğer bir halde nükleer silah denetimine girmeme taahhüdünde bulunması manasına gelir. Buna karşılık, mutabakat, taraf devletlerin nükleer gücün barışçıl emellerle geliştirilmesi ve kullanılmasında işbirliği yapma hakkını tanır. Türkiye de bu muahede çerçevesinde nükleer güç santrali projelerine başlamıştır. NPT, Türkiye’nin nükleer silah edinmesini engellemektedir.
Akkuyu Nükleer Güç Santrali ve Nükleer Silah İlişkisi
Mersin’de imali devam eden Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS), Türkiye’nin nükleer güç alanındaki en büyük projesidir. Akkuyu NGS, büsbütün elektrik üretimi yani barışçıl gayeli nükleer güç üretimi için tasarlanmıştır. Nükleer güç santralleri, elektrik üretmek için nükleer fisyon prensibini kullanır. Bu santrallerde kullanılan nükleer yakıtlar, çoklukla düşük zenginleştirilmiş uranyumdur ve nükleer silah imalinde kullanılan yüksek zenginleştirilmiş uranyumdan farklıdır.
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), nükleer santralleri ve nükleer gereçleri denetleyen milletlerarası bir kuruluştur. Türkiye de UAEA’nın faal bir üyesidir ve Akkuyu NGS dahil tüm nükleer faaliyetleri UAEA kontrolüne tabidir. Bu kontroller, nükleer malzemelerin barışçıl maksatlar dışında kullanılmamasını sağlamak için kritik kıymete sahiptir. Bu nedenle, Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin nükleer silah üretimiyle direkt bir münasebeti bulunmamaktadır. Bilakis, nükleer güç santrali, Türkiye’nin güç bağımsızlığını güçlendirmeye yönelik bir adımdır.